Stadsleven ‘After Dark’ onderzoekt de stad bij nacht. “Licht is voor een beeldmaker altijd een van de fascinaties.” Communicatiebureau Vandejong sprak met onze spreker Merijn Koelink over hoe onze beleving van de nacht verandert met de invoer van LED-verlichting.
WIE BEN JE EN WAT DOE JE?
Ik ben Merijn Koelink en ik ben een documentaire fotograaf. Mijn werk gaat over hoe vorm, kleur en licht gebruikt worden in architectuur en in de openbare ruimte. Ik onderzoek hoe dit effect heeft op hoe wij de ruimte ervaren. Hiervoor documenteer ik ruimtes waarin we leven, werken en recreëren. Ruimtes zijn gemaakt door ons, door mensen, maar ik heb het gevoel dat, door economische, technische en politieke redenen, deze ruimtes soms de menselijke maat missen.
WAAR KOMT JE FASCINATIE VOOR LICHT VANDAAN?
Licht is voor een beeldmaker altijd een van de fascinaties. Je hebt er voortdurend mee te maken in je werk. In 2010 werd ik gefascineerd door straatverlichting. Ik groeide op in het zuiden van het land. Ons huis staat midden op een woonerf met jaren 70 en 80 architectuur. Toen ik vanuit Den Haag, waar ik studeerde aan de KABK, terugkeerde om familie en vrienden te zien was de warme natrium verlichting vervangen door koud, wit licht. De herinnering en de nostalgie die ik had met de buurt in het avondlicht, waren compleet verdwenen. Het witte licht was kaal, koud en het gaf een gevoel van enorme controle. Toen ik het warme licht ook in omliggende buurten zag verdwijnen, begon ik onderzoek te doen en te fotograferen.
Zelfportret Merijn Koelink
HOE HEEFT LICHT EFFECT OP ONS?
Je zou kunnen zeggen dat licht op twee manieren effect op ons heeft. Licht heeft allereerst effect op onze waarneming, onze emotie en ons gedrag. Daarnaast heeft licht effect op ons ritme.Licht in de openbare ruimte geeft ons gevoel van plaats en schaal. In combinatie met kleur ontstaat de emotie en dus de gevoelswaarde van een ruimte. Een parkeergarage met grijstinten en wit TL-licht geeft een heel ander gevoel dan een park met veel groen en warm licht. Wit licht, bijvoorbeeld straatverlichting, heeft veel effect op onze hersenen in de avond. Het licht bootst daglicht na, waardoor onze hersenen voor de gek worden gehouden en denken dat het dag is. Dit kan ons slaapritme in de war gooien en de aanmaak van het slaaphormoon melatonine verstoren waardoor we moeilijker in slaap vallen.
IN HET BIJZONDER RICHT JE JE OP VERLICHTING IN DE OPENBARE RUIMTE. WAAROM?
Als het gaat om de openbare ruimte en architectuur voel ik een soort onmacht. Beslissingen worden gemaakt door overheden, architecten en gemeenten. Ik vind het belangrijk dat er kritisch gekeken wordt als het gaat om de keuzes. De openbare ruimte is voor de mensen en wordt door ons gebruikt.
HOE KAN GEBRUIK VAN KLEUREN IN DE OPENBARE RUIMTE ONZE BELEVING VERANDEREN?
Kleur is een sterke maat waaraan wij dingen afmeten. Het is een indicator in ons dagelijks leven. Denk bijvoorbeeld aan een stoplicht. Kleur en emotie zijn sterk aan elkaar gelinkt. Als je een kleur ziet heb je binnen milliseconden een associatie. Als je in de openbare ruimte een sterk verzadigde kleur gebruikt dan heeft dit ook effect op onze emotie. Dit kan je niet los van elkaar koppelen.
WELKE VANZELFSPREKENDHEDEN ZOU JE WILLEN AANPAKKEN?
Ik ben zeker van plan verder te gaan met het maken van fotografische verhalen. Niet alleen over licht, maar alle andere (vanzelfsprekende) aspecten die ervoor zorgen hoe we een ruimte ervaren.
Meer lezen?
Klik door naar ons dossier ‘Stadsleven ‘After Dark’ voor meer blogs en columns over dit onderwerp, zoals de column ‘De kleur van de nacht’ van Merijn Koelink. Merijn Koelink is ook te gast bij de live talkshow van maandag 30 maart 2015. Koop je kaartje hier.