Wat speelt er aan de voorlinie in de stad? Elke donderdag vind je in het Stadsleven webmagazine een trend die je in de gaten moet houden. Vandaag heb ik filmtips voor het Architectuur Film Festival Rotterdam, dat van 4 tot en met 8 oktober wordt gehouden en dat zeer actuele thema’s aansnijdt.
Een bowlingcentrum als uitdager van communistisch regime
Het AFFR is een bijzonder festival geheel gewijd aan films over de stad en architectuur, met name documentaires over architectuur. Dit is alweer de negende editie. Op het festival zijn films uit heel de wereld te zien, natuurlijk uit Nederland, Amerika, Engeland maar ook zelfs uit Bolivia en India en Ethiopië. Maar het festival heeft dit jaar twee thema’s die allebei helemaal spot-on zijn.
Het ene is de herdenking van de Russische Revolutie, die in oktober honderd jaar geleden begon. Na de val van de muur is de Sovjet-architectuur lange tijd verfoeid geweest, maar de belangstelling ervoor neemt nu enorm toe – in boeken maar óók in films.
Ik ben zelf diverse malen in Oostblok landen geweest, en het valt altijd op hoe belangrijk de architectuur was als uitdager van de communistische ideologie.
Dat zie je heel goed aan de film ‘Bowlingtreff’ (za 7 okt), over een krankzinnig project uit eind jaren tachtig in de toen nog Oost-Duitse stad Leipzig. In de oude ondergrondse transformatorhallen heeft de stad een onderaardse bowlingbaan aangelegd, met een café en een heus fitnesscentrum. In die enorm armoedige stad was dit geweldig, een glimp van iets leuks, iets westers, iets frivools. De maker heeft allemaal mensen opgezocht die daar hebben gewerkt of gebowld, en ze praten er nog steeds over met een glinstering in de ogen, ze lijken wel verliefd! Het is de stad gelukt het project onder de radar te houden, mede doordat er bijna 7.000 vrijwilligers in de bouw hebben gewerkt in ruil voor één of twee uur bowlen. Het laat zo mooi zien wat architectuur voor hen kon betekenen.
Nog een mooie is een documentaire over de bouw van een autofabriek voor Lada-auto’s eind jaren zestig in de stad Togliattigrad, midden in de steppe (ook za 7 okt). De Lada was eigenlijk een Fiat, dus werd de fabriek gebouwd in samenwerking met Italianen. De fabrieksstad werd daarom vernoemd naar de communistische leider uit Italië, Togliatti. Het is een onwaarschijnlijke samenwerking, die natuurlijk tot allerlei misverstanden leidden maar ook tot zeker dertig huwelijken!
AFFR – Die Stadt als Beute
City for sale
Nóg actueler is het tweede thema: City voor Sale. Over de uitverkoop van de stad aan buitenlandse beleggers, tweede-huizenbezitters, investeerders. In de film Die Stadt als Beute (do 5 okt) zie je heel indringend de woede van de Berlijners die door de stijgende prijzen uit hun huizen en buurten worden verdreven. Je ziet bijvoorbeeld een Londense makelaar zeggen dat de prijs van het appartement dat hij bekijkt een tiende is van wat het in Londen zou kosten.
In alle succesvolle en ‘authentieke’ steden van Europa zie je dat het gebouw een investering wordt – de stad is een verdienmodel. Het AFFR heeft dus een superactueel thema te pakken, waar niemand een oplossing voor heeft.
Meer lezen?
Meer trends in De Stad Nu vind je hier.