Yvonne Zonderop

Ik ben niet kerkelijk en ook niet gelovig, maar ik betrapte mijzelf er de laatste jaren op dat kunst die teruggreep op Bijbelse verhalen mij diep raakte. Rembrandt, El Greco, Leonardo da Vinci. Ik vroeg mij af: zit die christelijke erfenis ook in mij? En wat betekent dat?

Uit haar boek ‘Ongelofelijk’:
,,Mijn begrip van wat religie met mensen kan doen, is gaandeweg gegroeid. Ik ben veranderd van afwijzend, via ongeïnteresseerd naar onderzoekend. Verreweg de meeste mensen op deze wereld ontlenen steun aan religie. Als systeem voor betekenisgeving kent ze vooralsnog geen serieuze concurrent. Het christelijke verhaal behoort tot mijn erfenis.”

Het was het begin van een mooie zoektocht naar de waarde van religie – en het taboe dat hier vooral in Nederland op ligt. Ik kwam tot de conclusie dat de verzuiling hier zo veel wonden heeft geslagen, dat een bepaalde generatie niets goeds meer aan religie kon ontdekken.

,,Ik zat in de jaren zestig op een katholieke school en op een katholieke gymnastiekvereniging, mijn vader en broer voetbalden bij de katholieke voetbalclub en mijn moeder deed boodschappen bij de katholieke groenteboer. De kerk was zo machtig als ze maar kon zijn binnen een parlementaire democratie.”

Religie heeft zeker slechte kanten. Maar het voorziet mensen ook van een verhaal, van leefregels en van betekenis. Het heeft onze cultuur mede beïnvloed. Het is niet toevallig dat we de democratische rechtsstaat vooral aantreffen in landen waar het christendom dominant is (of was). Als we daar geen oog voor hebben, ontzeggen we onszelf een rijke traditie.

,,Een publiek domein dat doet alsof het streeft naar neutraliteit, veroorzaakt een morele leegte. Die leegte wordt vervolgens heel makkelijk gevuld door bekrompen, intolerante stemmen. De populistische beweging kun je beschouwen als een poging om vraagstukken van zingeving en identiteit terug te brengen in het publieke domein.”

Vier van de vijf wereldburgers zijn religieus. Religie gaat voorlopig niet weg. Integendeel, mede vanwege migratie maakt het een comeback in Nederland. We moeten onszelf aanleren om daarmee om te gaan. En ook met de groeiende belangstelling onder een jongere generatie. Voor hen zijn spiritualiteit en religie niet alleen negatief. In mijn boek Ongelofelijk ga ik op zoek naar verklaringen en naar hedendaagse antwoorden op deze trends.

Yvonne Zonderop is journaliste voor de Volkskrant en De Groene en auteur van het boek ‘Ongelofelijk: Over de verrassende comeback van religie’ (uitg. Prometheus). Zij is 27 september 2018 te gast in de live talkshow van Tracy Metz, Stadsleven, in De Balie.