Tracy Metz
Een christelijke jongen uit het Groningse plaatsje Rodeschool: zo omschrijft Johannes van der Akker (34), oprichter van het Kleiklooster in de Bijlmer, zichzelf. Christelijk, ja, zelfs vrijgemaakt gereformeerd. Altijd geweest en nog steeds, maar hij wilde zijn geloof anders uitdragen: niet alleen in het hoofd, maar ook door wat te doen voor de wereld, voor de mensen om hem heen. Vandaar het klooster in een van de kolossale oude betonnen Bijlmerflats, Kleiburg, dat bijna gesloopt was maar als klusflat een nieuw leven is begonnen.
Gedoopt op het balkon
Ik zoek hem op een zonnige middag op in het Kleiklooster, waar acht volwassenen en zeven kinderen sinds drie jaar wonen. Vier van die kinderen zijn van Johannes; de jongste is gedoopt in een grote teil op het brede balkon. Er zijn ook drie kleine woonruimten voor mensen zonder dak boven het hoofd; die komen via de gemeente bij het Kleiklooster. Elke woensdag eet iedereen samen. De ingang is gewoon net zo’n voordeur als alle andere appartementen; je zou er zo aan voorbij lopen.
Kloppend hart van de gemeenschap is de kapel. Een serene ruimte met heel kleine bankjes en een opengewerkt kruis. Erdoorheen kun je de metro zien rijden, de voorbijgangers zien lopen. Elke avond om acht uur kan iedereen hiernaar toe komen om te bidden. Johannes: ,,Deze ruimte is verstild, maar door het kruis heen heb ik verbinding met het leven in de buurt.”
‘New monasticism’
Kleiklooster is geen retraiteplek, benadrukt Johannes, maar een leefgemeenschap. Dus geen habijten en geen celibaat – en ook niet katholiek, al suggereert het woord ‘klooster’ dat. Wat is het wel is, is een groep gelovigen met een missie. Johannes gebruikt daarvoor het begrip ‘new monasticism’: meer actie dan contemplatie, meer van zijn generatie dan van die van zijn ouders. ,,De kapel is niet het doel, maar een middel.” In Arnhem bestaat iets vergelijkbaars, het zgn. Stadsklooster.
Verderop in Zuidoost, naast de Ikea, heeft het klooster een brouwerij en de ‘Proefzaak’ geopend. Bij de mensen die in de omringende kantoren werken in het een populaire plek voor de vrijmibo. Brouwer Thomas geeft net een rondleiding; tussen het café en de stalen vaten hangt een glas-in-lood raam met het hoofd van Christus, en eronder een opengeslagen Bijbel en een paar kaarsen. Grappig, zo’n uitgesproken religieuze verwijzing zag ik in het klooster zelf nergens. Maar hier tussen het bier – lekker bier trouwens! – en de bitterballen is dat wellicht ook iets harder nodig.