door Marieke van Doorninck, wethouder Amsterdam

Natte voeten. Daar moeten we ons op voorbereiden volgens het collectief Klimaatdichters. Nederlandse en Belgische dichters en woordkunstenaars begonnen tijdens de coronacrisis met het schrijven van gedichten over klimaatverandering. Een bundel met gedichten van hun hand, met de veelzeggende titel ‘Zwemlessen voor later’, verschijnt in november.

Of we die zwemlessen voor later ook daadwerkelijk nodig gaan hebben, hangt af van de keuzes die we nu maken. Gaan we door met het vervuilen en uitputten van onze planeet en laten we onze zeespiegel stijgen door het gebruik van fossiele brandstoffen, of maken we de omslag naar schone energie?

Het IJburgcollege heeft zijn dak ter beschikking gesteld aan zonnepanelen voor buurtbewoners. Zo kunnen mensen uit de buurt en ouders van leerlingen profiteren van duurzame energie

Goud in handen

Amsterdam is vastbesloten om die omslag te maken. Om dat voor elkaar te krijgen, moeten we veel meer schone energie opwekken dan we op dit moment doen. Dus hebben we begin dit jaar onderzocht op welke manier we dat in Amsterdam kunnen bereiken en wat blijkt: met het onbenutte potentieel van onze daken hebben we goud in handen.

Al in 1989 kreeg het eerste huis in Nederland zonnepanelen. Dat was destijds nog goed voor koninklijk bezoek. Prins Claus, de man van toenmalig koningin Beatrix, woonde de opening bij. Inmiddels zijn er meer dan een miljoen huizen in Nederland met panelen op het dak of de gevel, maar daar kan zéker in Amsterdam nog flink wat bij.

Op het dak van de Stopera liggen ook zonnepanelen. De gemeente wil al haar geschikte daken inzetten voor het opwekken van zonne-energie

1 miljoen panelen

Amsterdam wil uiterlijk in 2022 voor 250 megawatt aan zonne-energie op Amsterdamse daken realiseren. Dit staat gelijk aan ongeveer 1 miljoen zonnepanelen. En in 2030 wil Amsterdam zeker 50% van het geschikte dakoppervlak gebruiken voor de opwek van schone energie. Daarbij kijken we in eerste instantie naar grote daken, bijvoorbeeld van kantoren of scholen, waar we zo’n 550 megawatt (goed voor stroom voor 280.000 huishoudens) willen opwekken.

Om dat te bereiken heeft Amsterdam wel hulp van het rijk nodig, met subsidieregels die zo in elkaar zitten dat grote zonnedaken ook daadwerkelijk profiteren, en zonnepanelen niet onbedoeld in de weilanden terecht komen. Minister Wiebes heeft daarnaast op termijn een verplichting voor grote dakeigenaren om panelen te plaatsen niet uitgesloten, en ik steun het als gemeenten instrumenten hiertoe in handen krijgen.

In de haven is veel ruimte voor het opwekken van duurzame energie. Veel bedrijven investeren dan ook in zonnepanelen

Zon zonder zorgen

Ook op kleine daken kunnen we een hoop bereiken, daar willen we voor zeker 150 megawatt aan opwekken. Waar in 1989 het leggen van zonnepanelen op je woning nog een enorme klus was, is dat vandaag de dag is dat een stuk eenvoudiger. Alleen nog niet alle Amsterdammers weten waar ze moeten beginnen, of vragen zich af of hun (monumentale) dak wel geschikt is. Om het bewoners zo makkelijk mogelijk te maken om zonnepanelen op hun daken te leggen, heeft de gemeente de online tool ‘Zon Zonder Zorgen’ ontwikkeld. De tool geeft in een paar stappen advies op maat, zodat je meteen kunnen zien of je dak geschikt is voor zonnepanelen. Op die manier willen we ervoor zorgen dat geen dak onbenut blijft.

Ook helpen we mensen op weg met collectieve inkoopacties, die in verschillende stadsdelen al een doorslaand succes zijn gebleken. Zo heeft in stadsdeel Oost ruim 21% van de 756 aangeschreven adressen een offerte aangevraagd, wat tot nu toe al geresulteerd heeft in 205 nieuwe zonnepaneel systemen in het stadsdeel.  Om die kleine daken vol te krijgen kan het rijk ons ook nog een handje helpen, bijvoorbeeld door het fiscaal aantrekkelijk houden van het opwekken van zonnestroom voor eigen gebruik.

De gemeente stelt daken beschikbaar aan Amsterdammers. Energiecooperatie Zuiderlicht heeft dit jaar 1200 panelen neergelegd op de gemeentewerf aan de Theemsweg

Appeltje voor de dorst

De afgelopen maanden heeft coronacrisis alles op zijn kop gezet, en het zou gek zijn om de gevolgen daarvan hier onbesproken te laten. Want die gevolgen zijn in Amsterdam onverminderd groot. Mensen vrezen voor hun baan, bedrijven maken zich zorgen over hun toekomst. Is dit wel het moment dat mensen en bedrijven in zonne-energie gaan investeren? Gelukkig kan ik je vertellen dat zonnepanelen een rendabele investering zijn. En daarnaast dragen we met het leggen van panelen bij aan lokale werkgelegenheid. Dus wie de economie op een schone manier op gang wil helpen, legt een appeltje voor de dorst op zijn dak. Amsterdam helpt je daar graag bij.

Marieke van Doorninck (GroenLinks) is wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling en Duurzaamheid in Amsterdam.