door Tracy Metz

Elke vrijdagmiddag verandert de winkelstraat bij mij in de buurt in een slalomparcours. De trottoirs zijn al overvol met mensen, en dan zo tegen sluitingstijd komt er een hele haag bij van kartonnen dozen. De meeste zijn door het winkelpersoneel keurig gestapeld of platgemaakt en bij elkaar gebonden, dat wel, maar het zijn er zovéél! En dit is alleen al van de winkels, hier zijn niet eens de dozen bij van onze online winkelverslaving. Elke week vraag ik me opnieuw af: waar laten we de dozen?  

Dagblad Trouw publiceerde in januari een alarmerend inkijkje in de wereld van de kartonnen doos. Wat blijkt: in heel Europa stapelen de tonnen overtollig oud papier zich razendsnel op nu China, de grote importeur van Europees oud papier, tegenwoordig zelf inzamelt.

Europese landen zamelen bij elkaar jaarlijks 56 miljoen ton oud papier in, waarvan 2,5 ton in Nederland. Daarvan kocht China nog maar twee jaar geleden 28 miljoen ton in. Maar vorig jaar, in 2019, was dat minder dan 6 miljoen ton.

Dat heeft twee redenen: China vindt de kwaliteit van het papier uit Europa vaak beneden de maat, bijvoorbeeld omdat er vette pizzaresten tussen zitten. Bovendien heeft China, dat zijn eigen zeer levendige internethandel kent, besloten dat het voor zijn dozen niet afhankelijk wil zijn van het buitenland.

Tegen Trouw zegt directeur Hans Koning van de Federatie Nederlandse Oudpapier Industrie dat hij vreest voor een deel van de 1500 banen bij de 100 recyclingbedrijven in Nederland.

Wat doen we met de dozen? Op zoek naar oplossingen, al dan niet ludiek, stuitte ik op de website https://awkwardduckling.nl/2017/09/lege-kartonnen-dozen-hergebruiken/ die met 10 ideeën voor hergebruik komt. Zoals: handwerken is helemaal hip, maak van een doos een weefgetouw. Of: ga met de kinderen op een druilerige middag een stad bouwen.

Er wordt ook echte kunst gemaakt van karton. In het nieuwe kunstcentrum Het Hem in de oude kogelfabriek in Zaandam zag ik dit prachtige werk van de jonge Curacaose kunstenaar Quentley Barbara. Het is een verbeelding van zijn jeugdvriend Hesus, die vanaf zijn tienerjaren geleidelijk in de drugscriminaliteit is verzeild geraakt en enkele jaren in de gevangenis heeft gezeten. Een wonder, hoe hij met zulke simpele materialen als karton en duct tape zo’n indringend portret kan maken. Deze dozen zijn in ieder geval goed hergebruikt.